Đối với những ai mới tiếp cận với internet, kể cả những bạn trẻ mới học về CNTT hay tới các người đã đi làm, hay thậm giản hơn là chính các bạn khi dùng internet cũng đã được biết về VPN hay được hiểu là mạng riêng ảo. Vậy định nghĩa mạng riêng ảo là như thế nào? Công dụng của mạng riêng ảo là như thế nào mà được sử dụng phổ biến như thế? Mạng riêng ảo nó có ưu khuyết điểm gì? ... Bài viết tổng quát dưới đây của LovaWeb sẽ giải đáp tất cả các băn khoăn của bạn đối với VPN – mạng riêng ảo.
Định nghĩa mạng riêng ảo VPN là gì?
Mạng riêng ảo (hay VPN – viết tắc của từ Virtual Private Network) chính là một giao thức mạng nhằm cung cấp kết nối mạng an toàn khi bạn truy cập các mạng khác ví như là internet hoặc một mạng riêng do bất kỳ công ty dịch vụ nào cung cấp. Tại những doanh nghiệp, tập đoàn nhà nước hay các tổ chức giáo dục, những đơn vị quân đội, công an, . .. thường sử dụng giao thức VPN giúp người dùng có thể kết nối an toàn với mạng riêng của đơn vị, tổ chức mình.
Một hệ mạng riêng ảo có thể kết nối với nhiều site khác nhau dựa theo từng mỗi vùng, qui mô, diện tích địa lý. .. giống với mạng Wide Area Network (WAN). Bên cạnh đó, mạng riêng ảo cũng được dùng nhằm mục tiêu tận dụng những tính năng của internet để trao đổi thông tin và những dữ liệu số từ xa hiệu quả hơn, nhanh chóng hơn. Một trường hợp khác có thể thấy được, các trường cũng hay dùng mạng riêng ảo nhằm kết nối giữa những khu vực của nhà trường hoặc giữa những khoa, phòng, toà nhà lớn trong khuôn viên trường học, trụ sở chính với nhà trường.
Khi người dùng được kết nối với hệ thống mạng riêng ảo thì mỗi một tài khoản phải được đăng nhập với tên người dùng cùng password đã được cấp (username and password). Các thông tin dùng cho mục đích xác nhận tài khoản sẽ được dùng để chế tạo quyền truy cập cho người dùng thông qua mã PIN (viết tắt của Personal Indenfication Number) – tạm dịch là mã xác nhận thông tin.
Thông thường, những mã PIN trên chỉ có hiệu lực xác nhận trong một quãng thời gian ngắn nhất định, thông thường là trong khoảng 30s hoặc 1 phút. Nếu hết thời hạn trên nhưng mà tài khoản không xác nhận nghĩa là mã PIN bị vô hiệu và người dùng buộc phải gửi đề nghị cấp thêm một mã PIN khác nhằm mục tiêu xác nhận lại.
Khi kết nối với điện thoại di động, máy tính hay máy tính bảng hoặc những trang bị khác giống với VPN, máy tính sẽ kết nối chung một mạng LAN với VPN. Khi ấy, toàn cục traffic trên mạng sẽ được gửi kết nối an toàn với VPN. Nhờ tính năng quét traffic tự động này, người dùng có thể truy cập kết nối an toàn với những tài nguyên mạng khác ngay cả khi bạn không ở gần.
Bên cạnh đó, người dùng có thể sử dụng internet tương tự khi đang tại địa chỉ của mạng riêng ảo vì điều này cho phép bạn được sử dụng Wifi miễn phí để truy cập đến những trang web bị cấm, bị hạn chế tốc độ và địa lý. Khi bạn kết nối trình duyệt web với mạng riêng ảo, máy tính của bạn sẽ liên hệ với trang web thông qua kết nối máy chủ VPN đã được mã hoá. Khi ấy, tất cả thông tin, yêu cầu, dữ liệu, số liệu mà bạn chia sẻ với website sẽ được gửi vào đúng dải kết nối an toàn. Ví dụ, nếu bạn dùng mạng riêng ảo ở Mỹ để truy cập website Netflix, Netflix sẽ được báo khi kết nối của bạn đến tại Mỹ.
Phương thức bảo mật trong mạng riêng ảo VPN
1. Cổng bảo mật tường lửa (firewall): Nó là một hàng rào ngăn cách giữa mạng riêng và mạng internet. Bạn có thể xây dựng cổng bảo mật nhằm giới hạn số những cổng truy cập, số lượng gói thông tin hay những giao thức được gửi qua.
2. Mật mã truy cập: Khi máy tính bạn dùng được mã hoá dữ liệu và gửi cho một máy tính khác thì chỉ có duy nhất máy tính đó mới có thể truy cập.
3. Mật mã riêng: Thực chất, mỗi máy tính sẽ có một mã riêng giúp mã hoá gói thông tin mỗi khi gửi sang máy tính khác cùng mạng kết nối. Mã riêng đòi hỏi bạn biết bản thân đang liên hệ trực tiếp với máy khác từ đấy nhập mã và giải mã theo quy trình.
4. Mật mã công cộng: Mật mã chung là việc phối hợp giữa mật mã riêng và mật mã chung. Mã riêng chỉ máy tính của bạn mới có thể đọc được và mã bảo mật do máy tính của bạn cung cấp ho bất kỳ máy tính nào có thể liên hệ an toàn.
5. Giao thức bảo vệ giao thức internet (IPSec): với những công nghệ bảo mật cũng với những thuật toán mã hoá tiên tiến hơn, việc kiểm tra quyền truy cập sẽ dễ dàng hơn.
6. Máy chủ AAA: AAA là viết tắc của 3 từ: Authentication (Xác minh quyền truy cập); Authorization (Xác nhận) và Accounting (Quản trị). Các serve này dùng nhằm bảo đảm truy cập an toàn hơn.
7. Bộ xử lý máy chủ VPN: Với những công nghệ mã hoá và kiểm soát lưu lượng truy cập hàng đầu thế giới, máy xử lý VPN được xây dựng chuyên dụng đối với loại hình mạng này. Chúng bao gồm những module xử lí mã hoá và cho phép người sử dụng được nâng cao lưu lượng truyền tải.
8. Tường lửa PIX của CISCO: Firewall trao đổi internet riêng ba với khả năng truy địa chỉ mạng cực cao cũng với các server proxy, hệ thống thanh lọc gói tin, hỗ trợ chức năng VPN cũng như chặn những lưu lượng truy cập không an toàn hay trái phép.
Những công dụng của mạng riêng ảo VPN
Giúp truy cập được mạng internet dù bạn không có tại nhà:
Mỗi nhà hoàn toàn có thể thiết lập riêng mạng nhà mình một hệ thống mạng riêng ảo VPN riêng trên mạng intertet và bạn dễ dàng truy cập internet nhà mình kể cả khi bạn đang sống tại nhà. Tại thời điểm này, VNP giúp bạn có thể truy cập từ xa mạng nhà mình thông qua internet hoặc sử dụng những thông tin được chia sẻ trong mạng nội bộ.
Thực hiện duyệt web riêng tư ( ẩn danh ):
Khi thực hiện quá trình duyệt web với mạng riêng ảo, thiết bị bạn sử dụng nhằm truy cập các trang web bất kỳ trước đó được kết nối với mạng riêng ảo sẽ được mã hoá. Mọi thông tin, dữ liệu hay đề nghị hoặc trao đổi giữa bạn cùng website sẽ được truyền tải qua một link có kết nối an toàn.
Nếu bạn đang sử dụng mạng wifi công cộng và đang truy cập đến những trang web không có định dạng mã nguồn là http thì sự an toàn của mạng sẽ dễ dàng bị phá vỡ. Chính vì thế, nếu mong muốn ẩn danh hoàn toàn khi duyệt web giúp thông tin dữ liệu có bảo mật cao hơn nữa thì bạn có thể kết nối với VPN khi sử dụng mạng. Khi ấy, thông tin hay mọi dữ liệu mà bạn cần truyền tải trên mạng sẽ được mã hoá riêng theo VPN và sẽ được thiết lập bảo mật an toàn.
Cho phép truy cập vào những website bị chặn do hạn chế địa lý:
Bạn cũng có thể sử dụng internet mà bạn đang sinh sống ngay từ địa chỉ của mạng riêng ảo, việc này mang tới nhiều tiện ích khi truy cập và sử dụng những kết nối wifi công cộng hoặc được truy cập các trang web đã bị chặn vì bị hạn chế địa điểm ngày trước đấy. Mạng riêng ảo có thể giúp bạn qua được tường lửa và có thể truy cập được nhiều web dù đã bị chặn tại đất nước nơi họ đã đặt sẵn.
Cho phép tải file tập tin:
Khi bạn thực hiện việc tải một file torrent bất kỳ nào đấy thì mạng riêng ảo có công dụng là giúp bạn gia tăng vận tốc tải file ấy lên.
Nói một cách đơn giản hơn nữa, mạng riêng ảo VPN tạo thêm cho người tiêu dùng các tính năng cụ thể như:
– Remote Access: Cho phép truy cập từ xa thông qua internet tới hệ thống mạng của một tổ chức hay cá nhân nào đấy nhằm chia sẻ dữ liệu hoặc thực hiện những công việc trên dữ liệu nội bộ.
– Site – to – site: Nếu cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức bạn có nhiều chi nhánh, trụ sở, toà nhà với nhau thì việc kết nối các mạng ở từng chi nhánh và trụ sở lại với nhau theo một hệ thống đồng nhất sẽ mang tới hiệu suất cao trong việc lưu trữ tất cả dữ liệu thông tin cần thiết cũng như quá trình chia sẻ, xử lý thông tin được tải lên và truyền xuống.
– Intranet/Internal VPN: Được sử dụng vào quá trình truyền tải, trao đổi những thông tin riêng tư và yêu cầu bảo mật giữa một hay là một số bộ phận. Đây được xem là lựa chọn tối ưu nhất với chi phí thấp cho một số việc yêu cầu tính bảo mật cao.
Những ưu điểm, nhược điểm của mạng riêng ảo VPN
Ưu điểm
– Đầu tiên có thể nhắc rằng đó là việc thiết lập riêng bản thân một hệ thống mạng riêng, mạng cá thể ảo bằng việc sử dụng VPN là một phương án không hề đắt đỏ, ít chi phí hơn nhiều so với thiết lập thông thường. Internet là một giải pháp có chứng minh rõ nhất trong việc giảm thiểu chi phí cho quá trình thiết lập lại một đường truyền mới.
– Tự động hoá những quá trình truyền tải thông tin, chỉnh sửa, cấp dữ liệu mà lại không mang tính chất bảo mật cao thông qua internet với những mã hoá PIN bảo mật thông tin chặt chẽ.
– Bảo mật thông tin giữa những cùng đường truyền, chỉ thiết bị được xác định bởi thiết bị đích mới có thể truy cập, chỉnh sửa và khôi phục những dữ liệu đã có được.
– Giúp kết nối giữa những cá nhân, phòng ban của một tổ chức, đơn vị, cá nhân hay một tổ chức nào đấy bất kỳ, đồng nhất một mạng chung nhằm bảo vệ dữ liệu truyền tải.
Nhược điểm
Hiện nay, nhiều website online đang gây rất nhiều chướng ngại với VPN, ngăn chặn và gây suy giảm lưu lượng truy cập đến các vùng, dịch vụ bị giới hạn bởi nhiều lý do về bản quyền, bảo mật hay một vài lý do nào đấy mà. ..
Một số người sử dụng có mục đích xấu đã sử dụng mạng riêng ảo VPN vào các mục đích bất chính, không tốt đẹp, truy cập trái phép hay gian lận phi pháp, điều ấy đã làm cho loại hình mạng này trở nên mang tiếng xấu.
Đối với những mạng riêng ảo miễn phí (VPN miễn phí), bạn có thể giảm thiểu chi tiêu và sử dụng miễn phí mạng này. Tuy nhiên, có thể bạn sẽ bị đánh cắp một số thông tin cá nhân và gây nguy hại đến cả mạng riêng tư của bản thân bạn. Bởi nhiều người có mục đích xấu, chúng sẽ men theo đường link VPN free và đột nhập, hack những account, thông tin của bạn hoặc giám sát bạn thông qua VPN free nếu có mục đích xấu.
Khi dùng internet, nhiều bạn vẫn thường có tâm lý chủ quan, nghĩ rằng internet chỉ cần đẹp, khoẻ là đủ vậy nhưng có rất nhiều điều cần lưu ý lúc dùng internet như an toàn thông tin trên internet. Hiện nay, hacker đã không phải là điều lạ gì, hacker chuyên ăn cắp hay giải mã những thông tin từ sơ hở của internet với mục đích xấu.
Chính thời điểm hiện nay, sức mạnh của mã hoá qua mạng riêng ảo VPN cũng là điều cần phải quyên tâm. Do internet vốn là một thế giới với nhiều thông tin và những công ty cũng rất thường xuyên có nhiều thông tin quan trọng bị đối phương nhòm ngó. Vậy việc lắp đặt ngay một dịch vụ mạng riêng ảo VPN là điều vô cùng cần thiết.
